زما دایمان او عقیدې وروڼو، خدای مو همداسې په ایمان ښایسته لره، پام مو وي چې یو ډیر لوی فرصت مو ترلاسه شوی، ګورۍ چې د غفلت له وجې مو دا زرین چانس له لاسه لاړ نشي ځکه تر بل کاله پورې دا روښانه نده چې زه او تاسې به ژوندي یو که نه؟!!!
د عرفې د مبارکې ورځ په ګډون یو شمیر ځانګړې ورځې او شپې د اسلام له نظره ډیر ارزښت لري! دعا او عبادات پکې د نورو ورځو په پرتله ډیر ثواب لري چې اندازه یې یواځې پاک الله (ج) ته روښانه ده!
د عرفې د ورځې په اړه په قران کې ستر خالق فرمايي: لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَبْتَغُواْ فَضْلًا مِّن رَّبِّكُمْ فَإِذَا أَفَضْتُم مِّنْ عَرَفَاتٍ فَاذْكُرُواْ اللّهَ عِندَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَاذْكُرُوهُ كَمَا هَدَاكُمْ وَإِن كُنتُم مِّن قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّآلِّينَ ﴿۱۹۸﴾ ثُمَّ أَفِيضُواْ مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ النَّاسُ وَاسْتَغْفِرُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿۱۹۹﴾ (بقره ۱۹۸-۱۹۹)
ژباړه: او که له حج کولو سره سره تاسې د خپل رب د فضل (مال ګټلو) په لټه کښې هم شۍ نو څه باک نه لري بیا چې کله له عرفات نه ځۍ نو په مشعر حرام (مزدلفه) کې ایسار شۍ، الله (ج) یاد کړۍ اوپه هغه شان یې یاد کړۍ چې تاسې ته یې لارښودنه کړیده، که نه خو له دې نه مخکې تاسې ګمراه وۍ. بیاله کوم ځای نه چې نور ټول خلک راګرځي له هماغه ځایه تاسې هم راوګرځۍ او له الله (ج) نه بښنه وغواړۍ په یقیني توګه هغه ذات بښونکی او رحم کونکی دی.
په اصل کې خو مونږ باید د عرفې د ورځې په ګډون دا تیرې ۹ ورځې پوره روژه نیولی وای، که چا نیولې وي الله (ج) دې ورته قبول کړي، په بدل کې دې یې اجر ورکړي او که چا ندي نیولې نو بیا باید چې دا یوه د عرفې ورځ روژه ونیسي ځکه پدي ورځو کې خو د عرفي د ورځي روژه نيول سنت عمل دي، په دي ورځ د روژي ډير فضيلت راغلي: حديث کې راځي چي ددي ورځي روژه د دوو کلونو ګناهونه معاف کوي!
دعرفات دورځې دروژې په اړه نبي کریم صلی الله علیه وسلم فرمایي \”صوم يوم عرفة يكفر سنتين ماضية و مستقبلة\”. رواه احمد
ژباړه: د عرفات په ورځ روژه نیول ددوو کلونو (تیر او راتلونکی کال) دګناهونو دکفارې او له مواخذې څخه یې دخلاصون سبب ګرزي. رواه احمد
همدا حدیث د مسلم شریف په کتاب کې هم راغلی:
عن أبي قتادة رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم سئل عن صوم يوم عرفة فقال:
\”يكفّر السنة الماضية والسنة القابلة\”. (رواه الإمام مسلم).
ژباړه: د أبي قتاده (ض) نه روایت دې چې د رسول الله (ص) نه د عرفې د ورځې د ورژې په اړ ه وپوښتل شو نو رسول الله (ص) په ځواب کې وفرمایل \”د تیر او راتلوکي کلونو ګناهونه پرې معاف کیږي\”. (رواه الإمام مسلم).
د عرفې د ورځې ددعا په اړه پیغمر (ص) فرمايي:يقول النبي صلى الله عليه وسلم: \”خير الدعاء دعاء يوم عرفة ,,, وخير ما قلت أنا والنبيون من قبلي: \”لا إله إلا الله وحده لا شريك له، له الملك وله الحمد، وهو على كل شيء قدير\”. (رواه الإمام الترمذي وحسّنه الألباني).
ژباړه: بهترینه دعا، د عرفې د ورځې دعا ده او هغه څه چې ما او زما څخه مخکې پیغمبرانو ویله : \”نشته لائق د عبادت مګر الله (ج) چې يو دی او شريک نه لري ، ده لره پاچاهي ده، او ده لره ټولې ستاينې دي، او هغه په هر څه باندې توانا دی\”.
خو بیا همدا روژه د هغو حاجیانو لپاره مکروه ده چې د حج په مراسمو کې یې ګډون کړی وي او پیغمبر (ص) ترې منع فرمایلې او ددوی لپاره یواځې د مراسمو پوره کول او دعا ویل دي. او ځینې علما دا روژه د عرفاتو په مراسم کې ګډونکونکو حاجیانو لپاره حرامه ګڼلې.
په یو متفق علیه حدیث کې راځي: عن عائشة رضي الله عنها قال : \” نهى رسول الله صلى الله عليه وسلم عن صوم يوم عرفة بعرفات \” ، ويعضدهما حديث : \” أن الناس شكوا في صومه صلى الله عليه وسلم يوم عرفة ، فأرسل إليه بقدح من لبن فشربه ضحى يوم عرفة والناس ينظرون \” ( رواه البخاري ومسلم)
ژباړه: د عایشې (ض) نه روایت دی چې منع وفرمایله رسول الله (ص) د عرفې د ورځې له روژې نه په عرفاتو کې (هغه حاجیان چې د عرفاتو په مراسمو کې ګډون کوي) ځینې خلکو د رسول الله (ص) په روژه کې شک کاوه چی رسول الله (ص) به روژه یې نو ورته شیدې راوړل شوې او پیغمبر (ص) وڅښلې او خلکو ورکتل.
دا ځمونږ دین هم څومره ښې ځانګړتیاوې لري! په یوه ورځ روژه خالق خپل د مخلوق دوه کلن ګناهونه معافوي.
الحمد لله! الحمد لله! الحمد لله! څومره مهربانه خالق لرو! د یوې ورځ په بدل کې خپلو بندګانو ته دومره ثواب ورپه نصیب کوي چې ګمان یې هم ګران دی! او بیا غافلو بندګانو ته ګوره چې یوه لحظه هم د خپل خالق په فکر کې نه دي!
هغه (ج) پر مونږ څومره مهربانه دی! الحمد لله!
الله (ج) ډیر مهربانه دی، د همدې روژې په وسیله به راته الله (ج) هدایت وکړي، ارمانونه به مو پوره کړي او هر هغه شرعي مراد چې لرو راته به یې ترسره یې کړي! انشاء الله!
نو بیا ولې دا دومره لوی فرصت له لاسه ورکړو!
راځۍ! دا یوه ورځ په پټو سترګو تیریږي، فقط توکل مو په الله (ج) کړۍ او د عرفې په مبارکه ورځ روژه ونیسۍ!
د ثواب ترڅنګه به د طبي ګټو نه هم برخه مند شۍ!
یا الله (ج) ماته او زما ټولو مسلمانو ورنو ته توفیق ورکړې چې د عرفې په مبارکه ورځ روژه ونیسو او تل ښه اعمال ترسره کړو!
امین! امین! ثم امین یا رب العالمین!
والله اعلم