وروستیو څلورو لسیزو پرله پسي جګړو، ناخوالو، په کور دننه د پردیو اجنډاوو تعقیب، لاسوهنو، نیواک او یرغل په افغان خاوره کې د هر موجود وجود بې تعریفه کړی، هرې رنګینې خپله ښکلاه بایللې، هر خوند خپل رنګ ورک کړی او هر معیار د مروجو او منلو علمي او تاریخي مفاهیمو او ویوکو په خلاف کارېدلی او ورڅخه ناوړه ګټنه شوې.
د بېلګې په توګه، د لومړۍ افغان انګریز جګړې د ملي غزا اتل وزیر محمد اکبر خان بې ګوره، بې لقبه او بې رتبې دی؛ مګر بچه سقاو او د تنظیمي جګړو ټول بدنامان، بلچاران او بګیلان د کابل په لوړو څوکو کې د ګرانبیه مزارونو او زیارتونو څښتنان او یا لکه بدنام او مشهور جګړهمار ګیلم جم دوستم مارشال او قومندان مسعود ملي قهرمان شول.
د افغان تاریخ د ناسور له لسګونو او حتی سلګونو بېلګو، پېښو او تراژیدیو تېریږو او د لرې او نږدې تاریخ د بېلګو پر ځای به د نن تاریخ، د نن غمیزې او د نن د معیارونو پر بنسټ به د دې کیسې جاج واخلو، چې پیړۍ وروسته هم د تورزن معیار لا ورک دی، د ملي شتمنیو د چور عاملین په رڼو سترګو کې لا پټ دي او جالبه دا ده چې د څو جنګي بیزونو او د امریکایي بوجونو نړوونکي د ملي شتمنیو چور کوونکي، ملي خاینین او د وطن دښمنان بلل کیږي؛ ولې په مقابل کې د ډیورنډ خرڅوونکي، د کونړ بربادوونکي او د افغانانو د وژلو، غلامولو او قتال (لعنتي امنیتي تړون) قراردادیان بیا د وطن خیر غوښتونکي، د ابادۍ ناجیان او د افغان ژغورنې خواخوږي بلل کیږي.
کیسه له هغه ځایه راولاړېږي چې څو ورځې وړاندې طالبانو جګړه د هلمند تر مرکز لښګرګاه راورسوله او په دغه جریان کې یې د افغان ځواکونو ځینې د څارچوڼۍ او ستر یرغلیز بیزونه ونیول.
په دې وخت کې قهرجن، دردېدلي او له جګړې کرکه کوونکي او ستړي هلمندي ولس ځینې بیزونه په دې موخه ویجاړ او وران کړل، چې ګواکې بیا د دوی سیمو ته جګړه رانشي، د دوی کلي د واشنګټن او نیویارک د ساتنې د سنګرونو او مورچلو په توګه ونه کارول شي او تر یوې کچې هلته د مېشتو حکومتي چوڼیو د نظامیانو له ناوړه کردار څخه هم په تنګ او جنګ راغلي وو.
وروسته د دغو بیزونو انځورونه تر ټولنیزو او انځوریزو رسنیو ورسېدل، بېلابېلې شننې پرې وشوې، چا له سره افغان ولس له انسانیته وتلی یاد کړ، د فرید مزدک خراساني عقدیانو بیا افغان ملي هویت وغانده او پښتون قام ته یې پکې ناوړې خبرې او سپکي سپورې وویلې، حتی مشرانو او ولسي جرګې هم دا چاره خیانت او د پنجابي پاکستان هغه دسیسه یاده کړله، چې ګواکې ښیي چې افغانستان به د تنظیمي جګړو او شر- فساد د عاملینو دور ته وګرځي.
دوی ټولو په دې پلمه سوله هسې د وخت ضایع کول وګڼل، د جګړې او اشغال د دوام غوښتنه یې وکړه او د جګړې د امریکایي بیزونو په پلمه یې له طالب، سولې او افغانستان سره خپله کینه او دښمني ښه په جار او جر اعلان کړه.
ما چې کله د یوه مهذب افغان ملت له دریځه د دې خلکو دا پڅ، له عقدې ډک او پر کسات او افغان دښمنۍ ولاړ دریځونه هغه هم د ملي ګټو د تالان او چور په غمخوارۍ کې ولیدل، نو دا مې درک کړه چې شل کلن امریکایي نیواک د دې ملت پر ارزښتونو ناتار او غوبل څه چې په باورونو، ارمانونو، ویاړونو او ګډو ملي معیارونو یې هم خپله کرغېړنه او ناولې اغېزه ښیندلې، د دې ملت روح یې فاسده کړې، د اسلامي او ملي دریځ عزمت یې بې سېکه کړی او په ټوله کې د افغان ولس اصلیت او ملي اصالت یې دومره کاواکه، بلواکه، پیکه او کمزوری کړی چې پایله یې د افغان وژنې، واشنګټن ساتنې او اشغال د دوام د څو خاورینو امریکایي بوجونو په سر، د ملي ګټو او ارزښتونو له ستر دریځه خپل ولس غندي، د ډیورنډ او اشغال د ننګ غیرت ترې هېر دی؛ ولې په هلمند کې د جګړې د څو بوجونو نړول ورته په ننګ اوښتي، د طالب د دوحې هوکړه چې د اشغال خاتمه تضمینوي، غندي؛ ولې له امریکا سره د افغان وژنې په تړون عمل غواړي، د پنجاب د زرګونو راکیټونو پر خلاف یې یوه ورځ د پنجاب کابل مېشت سفارت بند نه کړ؛ ولې د ولس کلي، کورونه، بانډې، جوماتونه، هدیرې او حجرې په ۴۸ نیواکګرو بمباروي او په دې وحشتکارۍ کې د جمهوریت پايښت خوندي ګڼي. همدارنګه د سوونو میلیونونو او میلیاردونو کابل واکو غلو کیسه د هوا ګزول دي؛ ولې د غریب او جګړه ځپلي پښتانه په کلي کې د واشنګټن ساتنې بیز یې بیا غوغا تر واشنګټن او اتنه ورسوله.
زه د یوه افغان له دریځه په دې باور یم چې که سوله راغله، نو د افغانانو د وژلو او د پردیو د قوماندې او رهبرۍ ټول بیزونه باید ونړول شي، ویران او ویجاړ دې شي.
ځکه زموږ ولس له دې بدرنګو بیزونو، پاټکونو او غونډونو تل شر لیدلی، سپک شوی پکې، ربړول شوی پکې، له دې بیزونو یې مقدساتو ته سپکاوی شوی، تر امریکایي زندانونو یې زموږ د ولس برخلیک رسولی او که هېڅ هم نه وي؛ د دې خاورینو او بدرنګو بیزونو تر شا د یوه شل کلن یرغل، نیواک، اشغال، بلواکۍ، تپلواکۍ او خیانت اوږده له ربړونو، توپیرونو، فسادونو، ساندو، تراژیدیو او ماتمونو ډکه کیسه پرته ده او دا بدرنګه، بد خونده او ترخه کیسه یوازې د یرغل او اشغال د اثارو په له منځه وړلو سره ممکنه او تړلې ده.