په افغانستان کې د زده کړو سیستم د څو لسیزو جګړو او سیاسي بدلونونو له امله د پام وړ زیان لیدلی، خو اوس د دې وخت رارسېدلی چې د دې مهم سکتور په وده او پرمختګ کې جدي ګامونه واخیستل شي. د یو اغېزمن او عصري زده کړې سیستم رامنځته کول نه یوازې د هېواد د راتلونکي لپاره مهم دي، بلکې د ځوان نسل لپاره د لا غوره ژوند د امکاناتو جوړولو لپارههم یوه شدیده اړتیا ده.
د پرمختللو زده کړو سیستم بنسټ ایښودل یو له هغو موضوعاتو څخه دی چې په افغانستان کې یې د پلي کېدو اړتیا ډېره محسوسه ده. دا سیستم باید داسې طراحي شي چې نه یوازې د زده کوونکو علمي وړتیاوې پیاوړې کړي، بلکې د هغوی مهارتونه، ابتکاري فکر، او ټولنیز مسؤلیتونو ته هم وده ورکړل شی. په دې برخه کې د دولتي او خصوصي سکټورونو ګډې هڅې او پانګونه یو حیاتي رول لوبولی شي.
د نوښتګرو زده کړو سیستم رامنځته کول څو اړخیز اقداماتو ته اړتیا لري. باید د زده کړو نصاب د معاصرې نړۍ له غوښتنو سره سم جوړ شي او په کې د ټکنالوژۍ، ساینس، انجینرۍ، ریاضیاتو، او د بشري علومو پرمختګونه په پام کې ونیول شي. دغه راز، د ښوونکو مسلکي روزنه او هغوی ته د معیاري کاري چاپېریال برابرول هم ډېر مهم دي.
د زده کړو په سیستم کې د ډیجیټلي وسایلو کارول باید پراخ شي. د انټرنېټ له لارې د زده کړې فرصتونه د هېواد په بېلابېلو سیمو کې د زده کړو د کچې د لوړولو لپاره کارول کېدای شي. همدارنګه، باید د ښوونځیو او پوهنتونونو لپاره معیاري کمپیوټر لابراتوارونه او ډیجیټلي کتابتونونه جوړ شي.
د زده کړو په سیستم کې د عملي زده کړو پراختیا باید د لومړیتوبونو په سر کې وي. د زده کوونکو لپاره د کارموندنې زمینه برابرول او هغوی ته د مسلکي ژوند لپاره چمتووالی ورکول باید د زده کړو د ستراتیژۍ یوه مهمه برخه وي. دا چاره کولای شي د هېواد اقتصادي وده چټکه کړي او د ځوانانو د کاري مهاجرت کچه راکمه کړي.
د محلي او نړیوالو بنسټونو سره همکاري د زده کړو د سیستم د پیاوړتیا لپاره اړینه ده. نړیوالې تجربې ښیي چې د بهرنیو هېوادونو د ښوونې او روزنې له سیستمونو څخه د ګټې اخیستنې له لارې د کورنیو سیستمونو وده ممکنه ده. افغانستان هم باید له هغو هېوادونو سره تعلیمي اړیکې ټینګې کړي چې د نوښتګرو زده کړو په برخه کې بریالۍ تجربه لري.
د زده کړو په برخه کې د عامه پوهاوي کچه باید لوړه شي. د والدینو، ټولنې، او رسنیو رول د دې لپاره حیاتي دی چې زده کړې ته د ټولنې د لومړیتوب په سترګه وکتل شي. د زده کړو په ارزښت د خلکو د پوهې زیاتول کولی شي د زده کړو په سیستم کې د نوښتونو پلي کېدل اسانه کړي.
په پای کې، په افغانستان کې د نوښتګرو زده کړو سیستم رامنځته کول د یو پرمختللي او باثباته راتلونکي لپاره ضروري دي. د افغان سرپرست حکومت، خصوصي سکټور، او نړیوالو همکارانو ګډې هڅې کولای شي د دې هدف د ترلاسه کولو لپاره لار هواره کړي. که دا اقدامات په پرلهپسې او دوامداره توګه پلي شي، نو افغانستان کولای شي په نږدې راتلونکي کې د یوه پرمختللي تعلیمي نظام لرونکی هېواد شي چې د خپلو ځوانانو لپاره به لا زیاته روښانه راتلونکې ولري.