برنا د لوړو زده کړو خصوصي موسسه چې په بدخشان ولایت کې موقعیت لري، په ۱۳۹۲ کال کې یې د افغانستان له لوړو زده کړو وزارت څخه تر جواز اخیستو وروسته پر فعالیت پیل کړی دی. د یادې موسسې د مشر عبدالاحد حاجي زاده په وینا، برنا د لوړو زده کړو خصوصي موسسې په پیل کې یوازې د اقتصاد پوهنځی درلود، خو په ۱۳۹۳ کال کې یې د حقوقو او سیاسي علومو پوهنځی هم تاسیس کړ.
د ښاغلي حاجي زاده په وینا، د برنا د لوړو زده کړو موسسې د اقتصاد پوهنځی دوه ډېپارټمنټونه، بشري سرچینې او BBA لري او د حقوقو او سیاسي علومو پوهنځی یې هم دوه ډېپارټمنټونه، قضا او څارنوالي او اداره او ډيپلوماسي لري چې اوس عملاً فعالیت کوي او محصلین پکې پر زده کړو بوخت دي.
د برنا د لوړو زده کړو موسسې مشر عبدالاحد حاجي زاده وایي، دوی د هغو محصلینو په ګډون چې د دولتي کانکور ازموینې له لارې خصوصي پوهنتونونو ته پر شرایطو برابر ګڼل شوي دي، په خپلو دواړو سهارنۍ او ماښامنۍ دوره کې ټول ۱۷۰۰ محصلین لري.
حاجي زاده وایي، برنا د لوړو زده کړو موسسې تر اوسه اته دورې فارغین ورکړي دي، چې په هره دوره کې یې له ۱۰۰ څخه تر ۱۵۰ پورې فارغ محصلین ټولنې ته د خدمت په موخه وړاندې کړي دي.
د ښاغلي عبدالاحد حاجي زاده په وینا، برنا د لوړو زده کړو موسسه د کال په دوو دورو کې نوي محصلین جذبوي چې یوه یې پسرلنۍ دوره ده او بله یې خزاني دوره ده. نوموړی وایي چې یاده موسسه په یاده هره دوره کې له ۲۰۰ څخه تر ۳۰۰ پورې نوي محصلین جذبوي او د لوړو زده کړو اسانتیاوې ورته برابروي.
ښاغلی حاجي زاده وایي، برنا د لوړو زده کړو موسسه په ټوله کې ۲۷ استادان لري چې له دې ډلې ۸ یې له بهرنیو هېوادونو څخه د ماسټرۍ تر کچې لوړې زده کړې لري او پاتې نورو یې په هېواد کې د ننه او بهر د لېسانس تر کچې پورې خپلې لوړې زده کړې کړې دي. ښاغلی حاجي زاده زیاتوي چې د استادانو په ډله کې یې ښځینه استادانې هم پر دنده ګومارلې دي. دی وایي، هڅه یې کړې ده چې په خپل مسلک کې رسېدلي او تجربه لرونکي استادان پر دنده وګوماري څو په کار پوه او مسلکي کسان ټولنې ته د خدمت په موخه وړاندې کړي.
د ښاغلي عبدالاحد حاجي زاده په وینا، دا چې د هېواد د وګړو په ځانګړې توګه د بدخشان د اوسېدونکو مالي وضعیت ډېر د پام وړ ښه نه دی او د یادې موسسې محصلین په پوره توګه د خپل فیس له ورکړې څخه عاجز دي، نو برنا د لوړو زده کړو موسسه خپلو محصلینو ته هر سمیستر د پام وړ تخفیف په پام کې لري او د ټولنې مالي ستونزو ته په کتو خپلو محصلینو ته د پام وړ تخفیف ورکوي، څو ځوانان له لوړو زده کړو څخه بې برخې پاتې نه شي.
ښاغلی حاجي زاده همدا راز وایي، دا چې په اوسنیو شرایطو کې محصلین د خپلې اړتیا وړ مالوماتو د لاسته راوړلو لپاره لا ډېرو علمي سرچینو ته اړتیا لري، نو برنا د لوړو زده کړو موسسه هم د خپلو محصلینو د علمي کچې د لوړولو په موخه کتابتون لري. نوموړی وایي، که څه هم یاده موسسه دوه پوهنځي لري، خو په کتابتون کې یې د یادو پوهنځیو اړوند کتابونو سربېره، ډېر نور کتابونه هم شته چې شمېر یې ۳۹۰۰ جلده ته رسېږي او محصلین کولای شي په هره برخه کې خپل د اړتیا وړ مالومات ترې تر لاسه کړي. نوموړی وایي چې برنا د لوړو زده کړو موسسه د خپلو محصلینو لپاره له دې سربېره، د برېښنایي کتابتون او انلاین کتابونو خدمتونه هم وړاندې کوي.
د برنا د لوړو زده کړو موسسې مشر عبدالاحد حاجي زاده وایي، دوی په هېواد کې د ننه او له هېواده بهر له ډېرو علمي مرکزونو او پوهنتونونو سره اکاډمیکې اړیکې لري. د نوموړي په وینا، دوی د روان کال په لړ کې د کرونا وبا له امله د رخصتیو پر مهال د پاکستان، هندوستان، کینیا او داسې نورو هېوادونو له ځینو پوهنتونونو سره اړیکې درلودې او د یادو پوهنتونونو د استادانو په مرسته یې خپلو محصلینو ته په انلاین بڼه درسي چارې پر مخ بېولې او همدارنګه یې د یادو هېوادونو له پوهنتونونو سره د محصلینو د تبادلې په برخه کې هم هوکړې کړې دي.
ښاغلی حاجي زاده وايي، دوی خپلو فارغ شوو محصلینو ته په لوړو زده کړو وزارت کې ثبت او راجستر شوي ډيپلومونه ورکړي دي. نوموړی وایي، دا چې په لوړو زده کړو وزارت کې د اسنادو پروسه یو څه ورو پر مخ ځي، نو فارغ شوو محصلینو ته یې د اسنادو په ورکړه کې یو څه ځنډ رامنځته کېږي، خو په ټوله کې یې خپلو فارغو محصلینو ته د فراغت سندونه ورکړي دي.
د برنا د لوړو زده کړو موسسې مشر عبدالاحد حاجي زاده وایي، دا چې محصلین د خپلو درسي پروګرامونو تر څنګ ډېرو هڅوونکو او علمي فعالیتونو ته هم اړتیا لري، نو برنا د لوړو زده کړو موسسې د خپلو محصلینو د علمي سویې د لوړولو په موخه ډېر پروګرامونه تر لاس لاندې لري، چې له دې ډلې یې کولای شو د ډېرو داخلي او بهرنیو استادانو لخوا علمي سمینارونو، ښوونیزو ورکشاپونو، پوهنتونونو او تاریخي ځایونو ته علمي سفرونو او داسې نورو هڅوونکو فعالیتونو ته اشاره وکړو.
ښاغلی حاجي زاده وایي، دوی د برنا د لوړو زده کړو موسسې د لا پرمختګ او پیاوړتیا په موخه ډېر ستراتېژیک او اوږدمهاله پلانونه لري، چې په راتلونکو کلونو کې به یې پلي کړي. له دې ډلې کولای شو پوهنتون ته د یادې موسسې ارتقاع، د نصاب او درسي برخې د کیفیت لوړوالي، له داخلي او بهرنیو علمي مرکزونو سره د اړیکو ټینګولو او تضمین کیفیت چارو ته اشاره وکړو.
د برنا د لوړو زده کړو موسسې مشر ښاغلی عبدالاحد حاجي زاده همدا راز وایي، دوی له دولت او په ځانګړې توګه له لوړو زده کړو وزارت څخه غواړي چې خصوصي پوهنتونونو او د لوړو زده کړو موسسو ته ځانګړې پاملرنه وکړي، په مالي برخه کې یې لاسنیوی وکړي او د فارغو شوو محصلینو د اسنادو د ورکړې چارې په چټکۍ او شفافیت سره تر سره کړي. نوموړی وایي چې د کال په جریان کې د کرونا وبا پر مهال هر علمي او اکاډمیک مرکز له مالي ستونزو سره مخ شوی دی، نو له دولت څخه مو هیله دا ده چې په دې برخه کې علمي مرکزونو او په ځانګړې توګه خصوصي پوهنتونونو ته ځانګړې پاملرنه وکړي.